شایستگی محوری و توسعه یافتگی

 نوشته: دکتر سعید صیاد

کشورهای توسعه یافته معمولاً روی پنج الی هفت شایستگی محوری تمرکز می کنند ؛ هر کشوری بنا به شاستگیهایی که در خود می بیند وارد یک عرصه ای از خدمات؛ صنعت؛ کشاورزی؛ فناوری و … می شود. اینگونه نیست که بدون مطالعه و بدون توجه به برنامه استراتژیک، کشورها فعالیت خود را شروع کنند. به عنوان مثال سوییس روی ساخت و تولید ساعت ، هلند روی گاو و گل ؛ ژاپن روی فناوری تمرکز می کنند ما بقی کشورها نیز بر همین منوال کار می کنند ؛

کشورهای در حال توسعه متاسفانه تعداد شایستگی محوری آنها به زعم خودشان ۷۰ الی ۱۰۰ مورد است؛ فکر می کنند که بایستی روی هر داشته و نداشته ای تمرکز کنند و خود را همه چیز دان میدانند؛ این مصیبت بزرگی است که کشورهای در حال توسعه به آن گرفتار شده اند؛ در کشور ایران نیز همین وضعیت حاکم است روی صنعت؛ خدمات؛ کشاورزی؛ فناوری, نانو, هسته ای و ….. فعالیت می کنیم در صورتی که خیلی از اینها شایستگی محوری برای ما نیست؛

چگونه متوجه می شویم که نیست؟ کاملا روشن است شایستگی زمانی برای کشور محوری محسوب می گردد که بتواند کالا یا خدمات تولید شده را صادر کند و در بازار رقابت کامل فعالیت کند؛ ارزآوری داشته باشد و تراز صادرات بر واردات پیشی گیرد، موضوع انحصار در این بحث محلی از اعراب ندارد و از شمول شایستگی محوری خارج می گردد؛ کشوری که صنایعش وابسته است و هیچ گونه ارتباطی با بازار جهانی ندارد نمی تواند ادعای رقابت داشته باشد.

به عنوان مثال ساخت خودرو برای کشور ما شایستگی محوری نیست ولی به غلط ۵۰ سال است پافشاری می کنیم که خودرو سازیم!! نتیجه این پافشاری انحصاری شدن این صنعت و کمکهای بی رویه دولت برای سرپا ماندن خودرو ساز از جیب ملت است, در صورتی که اگر این صنعت شایستگی محوری کشور ایران بود بایستی در بازار رقابت کامل می توانستیم به دنیا صادر کنیم؛

شایستگی محوری کشور ما زعفران، برنج ؛ فرش دست بافت؛ پسته؛  صنایع دستی ؛ گبه و گلیم و …. است. نه خودرو ولی با بی توجهی، اینها را فراموش کرده ایم و به تولید کالاهای غیرتخصصی می پردازیم؛ مرکانتالیستها معتقدند اگر کالا یا محصولی را همسایه شما تولید می کند و با قیمت خوب ارائه میدهد و اگر همان محصول یا کالا را شما تولید کنید هزینه ساخت آن از همسایه بیشتر می شود عقل ؛ منطق و شعور می گوید آنرا از دیگری خریداری کنید و حق ندارید بودجه کشور را صرف این کار عبث کنید پیشنهاد می شود بهتر است روی شایستگی محوری خودتان تمرکز کنید.

مدیران در کشورهای در حال توسعه یک جمله نخ نما دارند که “ما می توانیم” ….. این ناکارآمدترین جمله ایست که یک دولت مرد می تواند به زبان آورد ؛ ثابت شده است که ذکر مکرر این جمله هزینه های جبران ناپذیری بر کشور تحمیل کرده است.  وقتی شما روی ۷۰ نوع شایستگی تمرکز می کنید که هیچ یک از آنها شایستگی شما نیست چگونه می خواهید در آنها توفیق پیدا کنید.

بهتر است به جای جمله ما می توانیم بگوییم ما می توانیم شایستگی‌های محوری کشور را شناسایی کنیم. با مطالعه ای که روی کشور چین داشتم به موضوع بسیار جالبی رسیدم چین بخاطر شناخت شایستگیهای محوری خود بر مبنای استانها بهترین شایستگی را در آن بوم استخراج کرده و سرمایه گذاری می کند اینکه امروز چین توانسته دنیا را قبضه کند بخاطر همین موضوع است. شناسایی صحیح در مکان درست و در زمان درست….

جهت آشنایی با شایستگی محوری چین و اقداماتی که بر مبنای استانها انجام میدهد به کانال تلگرام دکتر صیاد با آدرس زیر مراجعه نمایید.

https://t.me/dr_sayyad/10853