پرورش – تعلیم و تربیت کودکان(قسمت هفتم)

دکتر سعید صیاد

بخش اول : فلسفه و هدف تعلیم و تربیت

قسمت هفتم : فعالیتهای مغزی دختر و پسر

در بخش قبلی در خصوص رشد مغز صحبت شد ، گاهی اوقات گفته می شود که مغز انسان فقط چند درصدش کار می کند ، در صورتی که اصلا این گفته صحیح نمی باشد ، مغز انسان همیشه همه قسمتهایش کار می کند همانند قلب انسان و این تصور و توهم بدون تردید میتوان گفت که وجود دارد ولیکن پایه و مایه علمی ندارد.

مغز انسان به دو گونه فعالیت می کند :

1- فعالیت موثر ، مفید و سازنده

2- فعالیت غلط ، بد و بی حاصل

فعالیت غلط همانند این است که شما با اتومبیلتان از منزل بیرون بیایید و دور خانه بچرخید و بدون نتیجه ، فعالیتی انجام دهید ، این نیز به نوعی فعالیت است ولی فعالیتی بی حاصل. بنابر این زیاد یا کم بودن فعالیت مغز مهم نیست بلکه مهم آن است که از آن درست استفاده کنیم.

گاهی اوقات والدین از تنبلی و بیکاری فرزندانشان صحبت می کنند ، و عنوان می کنند که آنها علاقه ای به درس و فعالیت ندارند و بدون اینکه اشکال روانی داشته باشند تصمیم گرفته اند کاری نکنند و با بیکاری از زندگی فقط لذت ببرند ، واقعیت این است که بدانیم بدترین کار دنیا بیکاری است و بی جهت بودن و سازنده نبودن است. به بیان دیگر همه روزه ، همه انرژی خود را مصرف می کنیم و اگر در جهت درست نباشد درد بیشتر ، رنج بیشتری از خود فعالیت بدن و ذهن می بریم. هیچ کسی از تنبلی به آرامش نمی رسد ، استراحت به خاطر دوباره سازی بدن مفید است ، مطالعات علمی نشان می دهد که خوشبختی زمانی احساس می شود که در حداکثر توان فیزیکی و روانی خودمان حرکت کنیم و در مرزهای روانی وجودیمان عمل کنیم.

نه تنها بدن انسان بلکه مغز انسان همیشه کار میکند و مهم این است که کار مفید و سازنده انجام می دهد یا خیر. باید بدانیم که رضایت ، لذت ، شادی ، خوشی ، موفقیت و خوشبختی بچه ها در فعالیت مناسب و اندازه است و همچنین فعالیت در دوران جوانی و نوجوانی و آغاز زندگی در محیطی علمی و آموزشی است. به نوعی توهم است اگر فکر کنیم با توقف بدن به نوعی به آرامش و رضایت میرسیم و با هیچ واقعیت علمی سازگاری ندارد و تفکری کاملا اشتباه است.

نکته مهم : مغز کودک انسانی تا حدود 5 سالگی هر دو طرف مغز او کاملا هماهنگ بوده و با هم در همه زمینه ها درگیر هستند. آهسته آهسته از یک طرف قسمتهایی از مغز فعالیتهای بیشتری در سمت راست و یا در سمت چپ را انتخاب می کنند ، و یا اصولا کارها در چارچوب نوعی تقسیم کار در مغز قرار می گیرد که به نظر میرسد که در  برخی افراد سمت چپ و در برخی افراد سمت راست فعالتر است ، منظور این نیست که کار نمی کنند بلکه کمتر و بیشتر فعالیت دارند.

نکته جالب اینکه بعد از 5 سالگی بیشترمردان وقتی چپ مغز یا راست مغز هستند قسمتهای اصلی و اساسی زندگی را برای ارزیابی ، قضاوت ، تصمیم گیری و تصمیم به جهت رفتار و اعمال راست یا چپ منتقل می کنند ، در حالیکه خانمها از یک طرف مغز بهره می گیرند ، سمت دیگر را نیز همچنان فعال نگه می دارند ، نه تنها در بزرگسالی بلکه در حدود 7 هفتگی دگرگونی در شکم مادر پیدا میشود و حدود 4 ماهگی اثرات خود را نشان میدهد به این معنا که در پایان دوره ای که به آن رویان می گویند هورمون مردانه تستوسترون ترشح می کند ، این هورمون که برای رشد همه جانبه دختر مفید است به نظر می رسد آسیب به سلسله اعصاب مغز پسر وارد می کند و نوعی آسیب در کار رشد وارد کرده و آن را با اشکال و اختلال همراه می کند ، تا آنجا که دختر در 4 ماهگی به بعد تفاوتهای آشکاری با پسر در جهت فعالیتهای مغز و حوادث مرتبط با آن خواهد داشت ؛ بگونه ای که قسمت لب و آرواره ها مورد استفاده بیشتر دختر بچه قرار می گیرد حتی دختر بچه ها در 4-5 ماهگی و زودتر از پسرها با مکیدن شصت خود در شکم مادر زمینه ارتباطات حسی و احساسی در مغز خود را موجب می شوند.

از 4 ماهگی به بعد تفاوت بارز و آشکار فعالیتهای دختر و پسر در همه زمینه ها بویژه در قسمتی که به رشد مغز و دهان و لب اوست اتفاق می افتد. دختر بچه زمانی که بدنیا می آید از بهره هوشی بالاتری برخوردار است و این موضوع در تمامی جوامع و فرهنگها وجود دارد و این اتفاق تا 20 یا 22 سالگی حفظ می شود. دختر دارای زمینه های حسی به مراتب دقیقتر و ظریفتری از پسر است.

در شناخت رنگها مردها 50 تا 100 رنگ را تشخیص می دهند در صورتی که خانمها 400 تا 500 رنگ را می توانند تشخیص دهند ، طعم غذا در همه زمینه های حسی خانمها تیزترند.

توانایی تحلیل و استفاده از همه مغز جهت تحلیل سازنده و مفید زنان بیشتر از مردان صاحب امتیازند. بهره هوشی در 7 سال اول خودش را نشان می دهد ؛ دختر 7 ساله حس ، تخیل ، هوش ، احساس و عاطفه (Feeling & Emotion)رشد بیشتری به همراه رشد فیزیکی دارد ؛ به همین دلیل دختران 2 سال زودتر از پسران به بلوغ می رسند.

از 7 سالگی به بعد تفکر ، تعقل ، اندیشه در پسران بیشتر است زیرا محیط اجتماعی امروز سازگارتر برای مردان است و زنان درگیر بارداری بوده و بیشتر در خانواده بوده اند و فعالیت اجتماعی نداشته اند .

مطالعات علمی اجازه نمی دهد که امتیازی برای مردان قائل باشیم و آغاز زندگی برای پسر و دختر بصورت برابر دیده شده است.

توانایی دختر در هوش و موضوعات روانی و کلامی بالاست ، آماری که در آمریکا صورت گرفته شده است نشان می دهد که مردان از 12 هزار کلمه در روز استفاده می کنند که به بیان حس و عاطفه می انجامد در صورتکه در زنان به 25 هزار کلمه در روز می رسد.

با وجود تمام تبعیضهایی که به زنها و مادران و دختران ما شده است ولیکن خوشبختانه آسیب جدی به آنها وارد نشده است و ما نیز بایستی دقت داشته باشیم که مسئله انسان و انسان بودن اصل و اساس است نه مرد و زن بودن.

در ارتباط با جنین انسانی بایستی بدانیم که از 5 ماهگی به صدا پاسخ می دهد و حدود 8 ماهگی تفاوت صدای موسیقی ، مردم و مادر خود را تشخیص می دهد و پیامها را به مغز مخابره می کند و به مجرد تولد کودک  بو و طعم ، نقش مهمی در زندگی اش دارد و حتی بوی شیر مادر را می تواند حس کند.

نکته مهم: ضعیف ترین عضو کودک چشم اوست و حتی تا 7 یا 8 سالگی ممکن است هارمونی لازم را ندارد زیرا در شکم مادر خواب است و گاهی جنین چشمانش را باز و بسته می کند ، پس از تولد 9 تا 12 اینچ اطراف را می بیند و بعدتر تا 15 اینچ را می تواند مشاهده کند. تقریبا تا 6 ماهگی صورت عزیزان را به گونه ایکه در  بزرگسالی می بیند نخواهد دید و اگر شی را در مقابل او قرار دهید ممکن است نتواند تشخیص دهد کجاست که امری طبیعی است.

نکته مهمتر اینکه کودک انسانی با ضعیفترین عضو بدن خود(چشم) بیشترین کشفیات را انجام می دهد و رشد چشم او اهمیت ویژه ای دارد.

تاثیرات حالات و ویژگیهای مادر از نظر فیزیکی و روانی:

اگر مادر تغیرات روانی داشته باشد روی کودک اثر می گذارد ولی اثر آن مستقیم نیست ، اگر مادر خشمگین یا غمگین باشد مستقیم تاثیر نمیگذارد ولیکن اگر جنین در حالت ساختن کبد و کلیه باشد و مادر از نظر فیزیکی یا روانی مشکل داشته باشد روی جنین تاثیر می گذارد و کبد او درست ساخته نمی شود و حتی این سیستم روی شیر دهی مادر نیز اثرگذار است و این همانند یک خط تولید است که کارگران یک بخش از این فرایند غایب باشند و خوب کار نکنند عملا این نقص می تواند لطمه های مهمی به سیستم تولید وارد کند.

ادامه دارد . . . . .  .

]]>