قرن بيستم را به خاطرفزوني جنگ، تورم، انفجارجمعيت ، افزايش بيكاري،مهاجرت، ازهم گسيختگي خانوادهها،قرن اضطراب ناميدهاند و انسان دنياي امروز هنوز مسائل قرن بيست را حل نكرده بود كه به قرن بيست و يك، عصر فروپاشي مرزهاي ارتباطي و اطلاعاتي رسيد. عصري كه رشد ماهواره و اينترنت و رويـارويـي بـا حـجـم وسـيـع اطـلاعـات درست و نادرست، موقعيتها و بحرانهاي بيشماري را براي انسان امروز به ارمغان آورده است، به طوري كه علي رغم تغييرات عميق فرهنگي و تغيير در شيوههاي زندگي، بسياري از افراد در رويارويي با مسائل روزمره از تواناييهاي لازم و اساسي، خود را بيبهره ميپندارند و همين امر، آنان را در مواجهه با مسائل و مشكلات زندگي روزمره آسيبپذير كرده است. آموزش مهارتهاي زندگي براي مقابله و سازگاري صحيح با مسائل و مشكلات روزمره و بهبود زندگي فردي و اجتماعي انسان امروز، بخش مهمي از برنامه درسي اكثر نظامهاي آموزشي دنيا ميباشد كه خوشبختانه در چند سال اخير در كشور ما نيز آغاز گرديده است. مهارتهاي زندگي ، تواناييهايي هستند كه به ما كمك ميكنند تا در موقعيت هاي مختلف ، عاقلانه و صحيح رفتار كنيم ، بهطوري كه با خود و ديگران سازگارانه ارتباط برقرار كرده و بدون توسل به خشونت بتوانيم مسائل پيش آمده را حل نماييم و ضمن كسب موفقيت در زندگي، احساس شادماني داشته باشيم. اهداف مهارتهاي زندگي: بخشي از اهداف مهارت هاي زندگي عبارتاست از:1- تقويت اعتماد به نفس2- تقويت روحيه مشاركت و همكاري3- رشد و تقويت عواطف انساني4- ايجاد روحيه مقاومت در برابر تبليغات مسموم 5- كمك به شناسايي و بيان احساسات6- تأمين سلامت جسمي و بـهداشت رواني7- تقويت مهارتهاي ارتباطي8- ساختن يك شهروند متعادل و مقبول اجتماع9- تقويت روحيه همزيستي مسالمت آميز10- ارتقاي سازگاري فرد با خودش، با ديگران و محيط اطرافش. انواع مهارتهاي زندگي: سازمان بهداشت جهاني مهارتهاي زندگي را با عناوين 10 گانه مورد اشاره در اين مقاله مشخص نموده است. رمز برخورداري از اين مهارتها، دانستن، تمرين وبه كارگيري هر چه بيشتر در زندگي روزمره است. 1- مهارت خودآگاهي : توانايي شناخت نقاط ضعف و قوت خود و خواستهها، نيازها، رغبتها و تصوير واقع بينانه از خود باعث مي شود تا حقوق فردي، اجتماعي و مسئوليتهاي خود را بهتر بشناسيم. با كسب ايـن مـهـارت بـه سوال اساسي من كيستم ؟ پاسخ ميدهيم. 2- مهارت همدلي : اين نوع مهارت يعني اينكه فرد بتواند مسائل ديگران را حتي زماني كه درآن شرايط قرار ندارد درك كند و به آنها احترام بگذارد.اين مهارت موجب ميشود تا به ديگران توجه كرده و آنها را دوست داشته باشيم و خود نيزمورد توجه و دوست داشتن ديگران قرار بگيريم و با ايجاد روابط اجتماعي بهتر به هم نزديك تر شويم. 3-مهارت روابط بين فردي : مـهـارتـي اسـت كـه مـوجـب مـيشود ضمن تقويت روحيه مشاركت ، اعتماد واقع بينانه و همكاري با ديگران، بتوانيم مرزهاي روابط بين خود و كساني كه دوستشان داريم را تشخيص داده و هر چه زودتر به دوستيهاي نامناسب و ناسالم خود خاتمه دهيم. 4- مهارت ارتباط موثر : كسب اين مهارت به ما ميآموزد براي درك موقعيت ديگران چگونه به سخنان آنان فعالانه گوش دهيم و چگونه ديگران را از احساس و نيازهاي خودآگاه نماييم تا ضمن به دست آوردن خواستههاي خود، طرف مقابل نيز احساس رضايت نمايد. 5- مهارت مقابله با استرس : فراگيري اين مهارت به ما كمك ميكند تا استرسهاي مختلف و اثرات آن را شناخته و راههاي كاهش يا مديريت بر آنها را كسب نماييم. 6- مهارت مديريت بر هيجانها : اگر بتوانيم مديريت مطلوبي بر هيجانهاي خود مانند شادي، غم، خشم، ترس، ياس، اضطراب و … داشته باشيم، بسيارمطلوب است. كسب اين مهارت به ما كمك ميكند تا ضمن شناسايي هيجانهاي خود و ديگران و تأثير آنها بر تفكرات و رفتارهايمان، بتوانيم در مقابل آنها واكنش مناسب را از خود بروز دهيم. 7- مهارت حل مسئله : ما هر روزه با مسائل فراواني روبه رو هستيم كه برخي ساده و برخي پيچيده ميباشند. مهارت حل مسئله، اين توانايي را به ما ميدهد كه با توجه به تجارب عملي و توانمندي هاي ذهني خود بتوانيم در جهت “حل مسئله” يا مشكل قـدم بـرداشـتـه و بـه نـتـيجه مطلوب دست يابيم . 8- مهارت تصميمگيري : مهارت تصميمگيري به ما كمك ميكند تا به كمك اطلاعات و آگاهي كافي و با توجه به اهداف واقعبينانه خود، از بين راه حل هاي مختلف بهترين راه حل را انتخاب كرده و به كار بگيريم و پذيراي پيامدهاي آن نيز باشيم. 9-مهارت تفكر خلاق : فكر كردن مهارتي است كه از كودكي ميآموزيم. مهارت تفكر خلاق، قدرت كشف و توليد انديشه جديد را براي ما فراهم ميآورد. مهارت تفكر خلاق به ما كمك ميكند در مواجهه با حوادث ناگوار چگونه احساسات منفي خود را به احساسات مثبت تبديل كنيم. تفكرخلاق ” نوع ديگرديدن ” است، در اين تفكر، مشكل، يك عامل مزاحم به حساب نميآيد بلكه يك فرصت براي كشف راه حلهاي نو و بديع تلقي ميشود كه تاكنون كسي به آن توجه نكرده است. 10- مهارت تفكر نقادانه : كسب اين مهارت به ما ميآموزد تا هر چيزي را به سادگي و دربست قبول يا رد نكنيم، ابتدا در مورد آن موضوع سوال و استدلال كنيم، سپس بپذيريم يا رد كنيم. كساني كه از تفكر نقادانه برخوردار هستند، فريب ديگران را نميخورند و به راحتي جذب گروه ها و افراد ومواد مخدر نميشوند، چرا كه همواره با سوال كردن به عاقبت كار ميانديشند.