ماندلا یادآور آزادی، مدارا ، واقع بینی و مبارزه با تبعیض

تصویری که از ماندلا درذهن هموطنانش و مردم جهان نقش بسته است ، تصویر انسانی است که برای مباره با تبعیض نژادی در کشورش مبارزه حقوقی و قانونی پیشه کرد و پایان بخش تبعیض نژادی در افریقای جنوبی بود. افریقای جنوبی در واقع اروپای افریقا است!. یعنی کشوری است که به دلیل سکونت طولانی مدت اروپایی ها در آن دارای زیر ساختهای پیشرفته و متفاوت با بیشتر کشورهای دیگر این قاره است.

بعد از برخورد خشونت آمیز دولت اروپایی نژاد (سفید پوست) آفریقای جنوبی در اواخر دهه 50 میلادی و کشتار مخالفان، کنگره ملی آفریقا دست از مبارزه مسالمت جویانه کشید. نلسون ماندلا جمعابه مدت 27 سال در زندانهای مختلف آفریقای جنوبی بود (با حکم حبس ابد) که بیست سال اول آن را در زندان معروف روبن آیلند (1962-1982) گذراند و در 2 فوریه 1990 از زندان آزاد شد. در خاطرات آقای هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت ایران (1368-1367، 1989-1997م) آمده است که از همان زمان آزادی به بعد ودر زمان ریاست جمهوری، ماندلا از کشورهای مختلف نفت خیز مانند ایران برای بهبود وضع اقتصاد کشورش در خواست کمک می کرد. در مراحل دیگر نیز می توان این اولویت او برای بهبود وضع کشور و درخواست کمک از هر کشور ممکن -آمریکا، فرانسه، انگلیس، استرالیا، مالزی، ایران، لیبی و … – را ملاحظه کرد. در

زمانی که به ریاست جمهوری برگزیده شد، رئیس جمهور قبلی دوکلرک را به عنوان معاون رئیس جمهور انتخاب کرد. این اقدام به صورت نمادین نیز بسیار حائز اهمیت است، چرا که دوکلرک رئیس جمهور رژیم آپارتاید (به معنی جدایش، به دلیل اعمال قانون جدایی دو جامعه بومی و اروپایی ساکن در افریقای جنوبی، با توجیه فراهم کردن امکان زیست مردم متمدن و مدرن اروپایی در این کشور و جدانگه داشتن آنها از خشونت و تعدی احتمالی سیاهپوستان!) بود ولی ماندلا با همان نگاه واقع بین و عملگرایی که داشت ، خود او را در تشکیلات خود به عنوان معاون نگه داشت تا بتواند ساختار کشور را به تدریج و با مسالمت به سوی اختلاط نژادی و توسعه دادن ملایم جامعه سیاهپوست اصلاح کند.

روزنامه نگاری از ماندلا پرسید که آیا هیچگاه در زمان زندان از آزادی ناامید شده، و جواب داد: هرگز! همیشه می دیدم که روزی آزاد خواهم شد و کشورم از تبعیض نژادی رها خواهد شد.

به باور من علاوه بر مبارزه او بر علیه تبعض نژادی و اقدامات بزرگ او در پاسداشت آزادی و مدارا، باید به واقع بینی و عملگرایی او نیز توجه ویژه کنیم. سن زیاد او شاید موجب شود که بخشهایی از نقشی که او برای توسعه کشورش بازی کرد نادیده بگیریم و بیشتر به ستایش مبارزه او برعلیه تبعیض نژادی بپرداریم. ولی به باور من تمام زندگی ماندلا را باید دید. او اهل کنارآمدن و اهل درخواست کمک برای کشورش از همه کشورها، و اهل جستجو همه راههای مطلوب و ممکن برای نیل به هدف بود. نگاه پراگماتیستی – (عملگرابانه) او به کار اجتماعی / سیاسی را نباید فراموش کنیم.

درگذشت او به همه دوستدارانش در سراسر جهان تسلیت باد.