ما با تکرار در حرف‌های گذشته رشد نمی‌کنیم. باید رشد کنیم و نباید یک سلسله حرف‌های کلیشه ای را تکرار کنیم که باعث عقب ماندن ما می شود، چون عالم در حال گذر است.
به قول حضرت حافظ:
دور فلک درنگ ندارد، شتاب کن.
ممکن است اگر در یک قطار ما واگن سوم باشیم و نسبت به واگن سی ام، بیست و هفت واگن جلوتر باشیم اما اگر یک قطاری آمد و از کل این قطار جلو بزند ما عقب مانده ایم.
لذا نباید به کمترین ها نسبت به خودمان نگاه کنیم و خودمان را با آنها مقایسه کنیم و دلخوش به این باشیم که از آنها جلوتریم درحالی که از قطارهای دیگر عقب مانده ایم.
راه حل رشد، مطالعه است باید کتاب بخوانیم و با هم بحث کنیم.
پرداختن به مسائل فرهنگی نیاز به مادهٔ خام دارد و مادهٔ آن مطالعه است. باید کتاب‌هایی بخوانیم که فرهنگ ما را عوض کند.
مطالب فیزیک، شیمی و جغرافیا و … معلومات ما را افزایش می‌دهد ولی فرهنگ ما را تغییر نمی‌دهد. ما باید در حوزهٔ روانشناسی، فلسفه، ادبیات (خصوصاً رمان، داستان کوتاه و شعر)، عرفان و حوزهٔ دین مطالعه کنیم. این حوزه‌ای است که فرهنگ‌ساز است و ما را فرهیخته تر می‌کند.
کتاب خواندن با سرچ کردن در سایت‌ها متفاوت است. یادگیری با مطالعهٔ کتاب میسر می‌شود. حتی در حوزهٔ سیاست کتاب بخوانید و با هم بحث کنید تا رشد کنید.
پروفسور مصطفی ملکیان
نویسنده معاصر
